1918-ci ildə yaranmış ilk Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti tariximizin parlaq səhifəsidir
                                                                                                         H.Ə.Əliyev





          28 May. Bu gün tariximizə
Respublika günü kimi daxil ol­muşdur. Xalqımız hər il bu gü­nü böyük təntənə ilə
bayram edir. Çünki həmin gün - 1918-ci il mayın 28-də bütün müsəlman Şərqində
birinci olaraq bizim Vətənimizdə demokratik res­publika yaranmış, xalqımız
azadlığa çıxmışdı.

1917-ci ilin fevralında Rusi­yada xalq
çarı devirdi. Oktyabr ayında isə burada Sovet dövləti adlanan bir dövlət
yaradıldı. Bundan bir qədər sonra Zaqaf­qaziya Sovet Rusiyasından ay­rıldı,
müstəqil respublika elan edildi. Ayrıca Zaqafqaziya hö­kuməti yaradıldı. Lakin
bu hö­kumətə daxil olan Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan nü­mayəndələri
arasında birlik yox idi. Ona görə də tezliklə dağıldı.

          Əvvəlcə Azərbaycanın Mü­vəqqəti Milli
Şurası yaradıldı. Xalqımızın böyük oğlu Məm­mədəmin Rəsulzadə onun sədri
seçildi. Milli Şura 1918-ci il ma­yın 28-də axşam saat 8-ə on də­qiqə işləmiş
Azərbaycanın azad­lığa çıxdığını elan etdi. Azərbay­canın istiqlalını, yəni
azadlığını bəyan edən bu sənəd tarixdə "İstiqlal bəyannaməsi" adlanır.

          "İstiqlal
bəyannaməsi"ndə Azərbaycan həmin gündən - 1918-ci il may ayının 28-dən eti barən müstəqil dövlət elan olu­nurdu. Burada bildirilirdi ki, müstəqil
Azərbaycan dövləti Xalq Cümhuriyyəti (respubli­ka) şəklində idarə olunacaqdır.
Bu, o demək idi ki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini Azərbay­can xalqının seçdiyi
adamlar idarə edəcəkdi. Elə buna görə də müstəqil Azərbaycan dövləti Azərbaycan
Xalq Cümhuriyyə­ti (Azərbaycan Xalq Respubli­kası) elan edildi. Demokratik bir
dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dünyada Azərbaycan Demokratik Res­publikası
(ADR) kimi tanındı.

        1920-ci il aprelin 28-də Azərbaycan
Xalq Cümhuriyyə­ti devrildi. Azərbaycan xalqının müstəqil bir dövlət halında ya­şaması
baş tutmadı.